Prawo Bliżej Ciebie
Jeśli właśnie skończyłaś(eś) studia i chcesz pracować w szkole – przeczytaj co o twoich
prawach i prawie oświatowym chcemy ci powiedzieć. Tak się składa, że przepisy dotyczące oświaty zmieniane są bodaj najczęściej, a im lepiej je poznasz, tym pewniej przejdziesz po ścieżkach nauczycielskiej kariery.
Niech zatem będzie…Prawo bliżej ciebie
Zacznijmy jednak od początku…
Kilka dni temu dowiedziałaś(eś) się, że w pewnej szkole zwolnił się etat. To wspaniale – przecież szukasz go od kilku miesięcy. Pakujesz zatem papiery – dyplom, opinie o sobie, wszystkie świadectwa, jakie masz do pokazania, po czym pędzisz jak na skrzydłach, by wyprzedzić konkurentów.
I tu podpowiedź pierwsza – nim przekroczysz próg nowej pracy sprawdź, czy upatrzony etat jest w placówce samorządowej, resortowej, czy prywatnej, społecznej itp. To ważne, albowiem od tego zależy, czy będziesz zatrudniona(y) „na Karcie”, czy tylko „na Kodeksie”. Skutki różnicy mogą cię zaskoczyć niespodzianie już w najbliższej przyszłości.
Jeżeli masz więcej pytań – zwróć się do prezesa twojego szkolnego ogniska ZNP. On udzieli informacji o godzinach pracy związkowych prawników. Odwiedź najbliższy punkt konsultacyjny prowadzony przez Oddział ZNP.
Karta Nauczyciela, przez jednych nazywana ostatnim bastionem obrony zawodu nauczycielskiego (przez drugich z tego samego powodu -największym balastem oświaty) zapewnia:
● ochronę przed natychmiastowym zwolnieniem z pracy (o wyjątkach od tej generalnej zasady w dalszej części tego przewodnika),
● wynagrodzenia średnie na poszczególnych stopniach awansu,
● dodatki do płac, których nie mają nauczyciele spoza Karty,
● świadczenia socjalne i fundusze szkoleniowe.
Lecz musisz wiedzieć, że Karta Nauczyciela w całości obowiązuje jedynie w placówkach prowadzonych przez samorząd terytorialny oraz w szkołach resortowych (na przykład ministerstwa kultury, rolnictwa itp)! Stanowi o tym rozdział 11a KN „Przepisy szczególne”.
W rezultacie, w placówkach prywatnych, społecznych ty jesteś zobowiązana(y) spełnić określone w Karcie wymogi wykształcenia oraz realizować zapisane w niej zadania nauczycielskie, ale dyrektor placówki, nie jest zobowiązany do zagwarantowania ci wyszczególnionych w Karcie niektórych zabezpieczeń socjalnych i praw pracowniczych.
Jeśli więc masz wykształcenie wyższe z przygotowaniem pedagogicznym, jeśli jest to twoja pierwsza praca zawodowa i pierwsza w szkole, a zatrudniasz się w placówce samorządowej lub resortowej, wówczas możesz liczyć na:
- umowę o pracę na jeden rok szkolny w celu odbycia określonego w Karcie Nauczyciela obowiązkowego stażu;
- wynagrodzenie ustalone zgodnie z rozporządzeniem płacowym ministra oświaty (na dzień 1 września 2007 r. to 1218,00 złotych brutto, bez dodatku za wysługę lat, bo ten przysługuje dopiero po 3 latach pracy), wypłacane z góry;
- czas pracy nie przekraczający 40 godzin na tydzień, w tym pensum dydaktyczne w wysokości 18 godzin tygodniowo ( jeśli zatrudniają cię na etacie nauczyciela przedmiotu w szkole, bo w przypadku biblioteki może to być i 30-godzinne pensum);
- świadczenie urlopowe.
Jeżeli staż zakończysz sukcesem i twoja umowa o pracę zostanie przedłużona, czeka cię jeszcze dodatkowe wynagrodzenie roczne (tak zwana 13-tka, wypłacana po przepracowaniu roku kalendarzowego), a także zasiłek na zagospodarowanie, o który wystąpisz do dyrektora.
A co będzie, jeśli okaże się, że etat jest w szkole prywatnej lub społecznej?
Zaczynasz także od stażysty i od umowy na rok szkolny ale na przykład wynagrodzenie zależeć będzie od woli i zasobności kasy twojego pracodawcy. Teoretycznie może to być więcej niż powyższy „tysiączek z kawałkiem”, jednak w praktyce rzadko zdarza się, by pracodawcy byli zbyt „hojni” dla początkujących nauczycieli. Bardziej prawdopodobne jest za to wyższe pensum. Bo w placówkach prywatnych i tak zwanych społecznych czas pracy określa Kodeks Pracy a nie Karta Nauczyciela! Z tego samego powodu w tym przypadku nie możesz liczyć także ani na świadczenie urlopowe, ani na 13-tkę.
Jednak niezależnie od tego, z kim podpiszesz umowę o pracę, pamiętać musisz o tym, by zawierała następujące istotne zapisy:
1. miejsce i data zawarcia umowy,
2. w oparciu o który akt prawa została zawarta (KN czy KP),
3. kto z kim zawiera umowę,
4. czas, na jaki została zawarta, czyli od kiedy do kiedy obowiązuje,
5. na jakim stanowisku ma być wykonywana praca,
6. jakie przysługuje wynagrodzenie za pracę.
Dlaczego o tym przypominamy? Bo często nawet te podstawowe zapisy bywają pomijane. A po latach, podczas dokumentowania awansu zawodowego, nauczyciel szuka przysłowiowego „wiatru w polu”, co bywa kłopotliwe dla niego i komisji.
ZNP – twoim przewodnikiem na ścieżkach awansu zawodowego! Zostań jednym z nas – ponad 300 tys. nauczycieli i niepedagogicznych pracowników oświaty. Doradzimy, pomożemy w twojej codziennej pracy i karierze zawodowej.